Op dit moment circuleert er een burgerinitiatief van De Goede Zaak onder de titel Maak het OV publiek, gratis en toegankelijk. Al meer dan 40.000 mensen hebben de petitie ondertekend; daarmee komt het burgerinitiatief rechtstreeks op de agenda van de Tweede Kamer. Vanuit diverse afdelingen ontvingen we al vragen over onze mening.
De Fietsersbond heeft de oproep niet ondertekend, omdat wij geen voorstander zijn van algemeen gratis openbaar vervoer. De ervaring leert dat daar nadelen aan verbonden zijn. Gratis openbaar vervoer in een stedelijke omgeving gaat ten koste van lopen en fietsen en leidt daarmee tot minder bewegen. Gratis openbaar vervoer zal vooral worden gebruikt door mensen die al met het openbaar vervoer reizen. Dit leidt tot overvolle treinen en bussen en daarmee tot een vermindering van het reiscomfort. Ook heb je niks aan gratis openbaar vervoer wanneer er niet of nauwelijks openbaar vervoer in je directe omgeving beschikbaar is.
De Fietsersbond ziet een probleem in de huidige toestand van het openbaar vervoer. Door bezuinigingen en personeelsgebrek is er sprake van ernstige verschraling. Vooral het regionaal vervoer in het landelijk gebied zakt zo door de ondergrens heen. Bovendien is de prijs voor een reiziger van het openbaar vervoer in Nederland relatief hoog en is het materieel lang niet altijd toegankelijk voor mensen met een beperking.
Er is daarom alle reden om te investeren in een kwalitatief goed, betaalbaar en toegankelijk openbaar vervoer. Gratis openbaar vervoer kan daarbij helpen in het kader van armoedebestrijding en participatie, bijvoorbeeld voor specifieke doelgroepen. Gratis openbaar vervoer voor iedereen heeft de hierboven geschetste nadelen en kost veel geld. Geld dat beter in de succesvolle combinatie fiets-trein kan worden gestoken door verdere uitbreiding van (gratis) fietsenstallingen bij stations, uitbreiding van de ov-fiets en meer fietsplekken in de trein. Daarover en over de vraag hoe het openbaar vervoer aantrekkelijker kan worden denkt de Fietsersbond graag mee.